|
diner Heemkunde Vlaams-Brabant uitstap Affligem Parochiegeschiedenis cursus "Geschiedenis van de Sport in mijn gemeente" uitstap Noord-Frankrijk met fotomateriaal |
Heverlee: Arenberg en Abdij van Park Loonbeek & Oud-Heverlee : Chardonnay Meerdaal; waterkerskwekerij Schaarbeek: expo "Karel van Lorreinen" en Koetsenmuseum Cursus : Parochiearchief klasseren - Erfgoedhuis Kortenberg in Erps cursus "Acht eeuwen Politiezorg"
|
|||||||||||||||||||
Diner Heemkunde Vlaams-Brabant
|
||||||||||||||||||||
kasteel L' Hermitage in Condé-sur-l' Escaut |
Bezoek aan de kerk van St-Pharaildis te Bruay-sur-l’Escaut
In de Sint-Veerlekerk van na 1918 is een fraai gebeeldhouwd graf te zien van Sint-Veerle. Er is ook een reliekhouder van Veerle en Barbara. Pharaildis is de patrones van Bruay-sur-l’Escaut maar werd ook vereerd te Wambeek-Steenokkerzeel als St.-Veerle. Zij behoorde tot de heersende klas der Merovingers.
Bezoek aan de abdijkerk en aan het museum van St-Amands-les-Eaux
Omstreeks 647 stichtte Amandus, bisschop van Tongeren - Maastricht, vriend van koning Dagobert, midden in een uitgestrekt woud, een klooster dat eerst Elnone heette en in de 11 de eeuw naar zijn stichter werd genoemd. Hij overleed er in 675. Sint-Amandus is de patroon van Erps en Kortenberg. Heel wat gebouwen herinneren hier aan de abdij van Elnone.
 |
 |
|---|---|
kerk van Saint-Amands-des-Eaux |
Saint-Amands-des-Eaux |
‘s Middags
Middagmaal in Pasino de St-Amand
Op het menu staan:
- Potjesvlees en gelée & vinaigrette à l’oignon
- Suprême de volaille aux légumes à la façon d’un waterzoi & sauce ivoire
- Mille feuilles de gaufres de Liège aux fruits rouges
- Dranken: water, café, wijn
‘s Namiddags
Bezoek archeologische site te Bavay
Bavay was de hoofdstad van de Nerviërs. Het gebied van de stam der Nerviërs reikte tot aan de Dijle, dus tot in Dijleland. In de 1 ste eeuw maakten de Romeinen er een bevoorradingsplaats van voor hun Rijnlegers. De wegen werden door de Romeinen slechts gemoderniseerd. Acht grote wegen straalden van hier uit, over Atrecht, Oudenburg, Doornik, Utrecht, Bergen, Asse, Keulen, Tongeren, Trier, Aarlen.In de middeleeuwen werden de heirbanen toegeschreven aan de Autrasische koningin Brunehaut.
 |
|---|
opgravingen van de Romeinse stad Bavay |
Bezoek aan het museum, de kerk en de St-Colettakapel te Corbie
Corbie in Picardië is ontstaan rond een Koninklijke abdij, gesticht in 662 door Bathildis, weduwe van koning Hlodwig II. De St-Pietersabdij nam ca 700 de Benedictijns regel aan. De abten waren graven en sloegen munt, speelden een grote staatkundige rol in het Karolingische tijdperk onder Karel de Grote en Lodewijk de Vrome. Adalhardus, neef van Karel de Grote, was hier één van de bekendste abten. Op de place de la Republique is de monumentale ingang van de abdij. De Romaanse St-Stevensstiftkerk 11 de 13 de eeuw) hing af van de abdij. Colette had er haar kluis van 1402 tot 1406 in het koor. De St-Pieterskerk was de hoofdkerk van de abdij, die tijdens het Karolingische tijdperk drie kerken had: St-Steven, St-Pieter en O.-L-Vrouw. St.-Colette werd geboren te Corbie op 6 maart 1381 en overleed te Gent in 1447. De abdij van Corbie had grote invloed te Bertem, Buken, Neerijse en Huldenberg.
 |
 |
 |
|---|---|---|
de romaanse Sint-Stevenskerk met de kluis van St-Coleta in het koor in Corbie |
de abdijkerk of abbatiale toegewijd aan Sint-Petrus |
lokaal van de heemkring museum te Corbie |
‘s Avonds
Drink op de markt te Cambrai
Cambrai of Kamerijk werd de nieuwe hoofdplaats van de Nerviërs. Hier was ook het bisdom gevestigd. Brabant ten westen van de Dijle behoorde tot het bisdom Kamerijk en dat tot 1559. Elke van onze dorpen heeft iets te maken gehad met de bisschoppen van Kamerijk. We vinden er de kerk van St-Gery, de O.-L.-Vrouw kathedraal, het Spaans huis en de Kapel van de Jezuïeten.
Vertrek in Cambrai om 20u
Terugkomst te Haacht om 21u30
De prijs bedraagt 56 EURO per persoon te storten op de rekening 734-1130780-60 van Willy Vandervelden, Mechelsesteenweg, 2068, 3020 Veltem-Beisem voor 15 juni 2007 .De prijs omvat de bus, twee belegde sandwiches, het middagmaal met de drank, de toegangen en de rondleidingen. Andere dranken en de fooi voor de chauffeur zijn niet in de prijs begrepen.
Organisatie: Heemkunde Vlaams-Brabant, Gidsenbond Dijleland, Erfgoedhuis Kortenberg, de heemkringen van Zemst, Haacht, Herent, Overijse, Tervuren, Huldenberg, Erps-Kwerps, Kortenberg, Everberg, Meerbeek, Affligem en Steenokkerzeel.
Een speciaal zomernummer van Midden-Brabant gaat over ‘Het hertogdom Brabant en Noord-Frankrijk’ en is op de bus te koop.
Inlichtingen: projectcoördinator Dr. Henri Vannoppen, (tel. 02/759.61.19) of Willy Vandervelden (tel.016/60.18. 94).
Colette Vanderbeken |
Willy Vandervelden |
Dr. Henri Vannoppen |
|---|---|---|
| Voorzitter Heemkunde |
Voorzitter Gidsenbond Dijleland |
Projectcoördinator |
De Heer/Mevrouw ...............................................................................................
Adres: ...................................................................................................................
neemt deel aan de uitstap ‘Het hertogdom Brabant en Noord-Frankrijk’ met … personen en
betaalt 56 EURO X….
voor 15 juni 2007. Op te sturen naar of te melden aan Willy Vandervelden, Mechelsesteenweg, 2068, 3020 Veltem-Beisem
Sectie Gildenkamer van Midden-Brabant, heemkring van de deelgemeente Kortenberg
Geleid bezoek aan het Heemmuseum van Putte bij Mechelen op donderdag 2 augustus 2007
Samenkomst
aan het Heemmuseum van de heemkring Het Molenijzer te Putte
Heuvelstraat, 41
2580 Putte
om 18u45.
Bereikbaarheid:
- Vanuit Keerbergen gaat men voorbij de lichten van het kruispunt met de baan Schrieck - Rijmenam richting Putte. Na een km slaat men links af en zo komt men in de Heuvelstraat. Na de bocht vindt men het museum.
-Vanuit Mechelen is het 1 km voor het centrum (of 500 m na het Gemeenschapscentrum Klein Boom - grote hallen) rechtsaf en na 200 m ben je aan het museum.
19h : rondleiding met gidsen in het heemmuseum
Het Heemmuseum geeft een beeld van het landelijke leven in Putte in de Zuiderkempen. De afdeling ondergoed is al enkele malen in het nieuws gekomen. Er is ook een extra-tentoonstelling lingerie van het Lingerieën ondergoedmuseum van Valenciennes in Noord-Frankrijk, echt de moeite waard..
Na de rondleiding kan men in het heemmuseum ook een drankje bekomen om na te vertellen over het heemmuseum en te vergelijken met de toestanden in onze dorpen.
De deelname prijs bedraagt 3 EURO ter plaatse te betalen aan Henri Vannoppen. Hierin zijn de dranken niet inbegrepen.
Deze zomeravonduitstap gaat door in samenwerking met Heemkunde Vlaams-Brabant.
Namens het bestuur,
Dr. Henri Vannoppen
Voorzitter
(tel. 02/759.61.19)
Sectie Cultuur-Historische Vereniging van Erps-Kwerps
Geleid bezoek aan Heverlee op woensdag 8 augustus 2007
9h 45 : samenkomst op de parking voor het kasteel van Arenberg in het Arenbergpark
10 - 12h : geleid bezoek met gids aan het Kasteel van Arenberg, de watermolen van het kasteel en de oude Sint-Lambertuskerk
Het kasteel van Heverlee is verbonden met de machtige familie van de heren van Heverlee, met de familie van Grave (heren van Ter Brugge onder Erps), met de Prinsen (in het Ancien Régime )hertogen de Croy en van Arenberg. Het begon in 1371 met het zware donjon van Raas van Grave Willem van Croy, de leermeester van Karel V zorgde rond 1520 voor een kasteel met laatgotische contouren. De watermolen bij het kasteel was een banmolen. De Sint-Lambertuskapel was oorspronkelijk de parochiekerk van Heverlee. Volgens de legende zou St.-Hubertus dit kerkje ingewijd hebben rond 727. De romaanse toren dateert uit de 12 de eeuw. De Sint-Lambertuskapel wordt nu gebruikt door de Universitaire Parochie.
12h -13h 30: eetgelegenheid in één van de restaurants of tavernes voor het kasteel
13h 30:
uitleg bij de Kantien uit de 17 de eeuw, ooit het neerhof en de herberg van het kasteel, en bij het standbeeld van de Blinde Hertog Lodewijk Engelbert van Arenberg en zijn beschermeling J.P. Minckelers en bij de Celestijnenpriorij. De Celestijnenpriorij is nu de bibliotheek van de Landbouwfaculteit.
14h - 16h: rondleiding met gids in de Norbertijnenabdij van Park
Er is parking binnen het abdijdomein.
Deze abdij werd gesticht in 1129 door Godfried met de Baard. Hij schonk hiervoor zijn jachtpark of warande te Heverlee. De abdij van Park is één van de best bewaarde abdijen uit de 17 de, 18 de eeuw met zijn poortgebouwen, watermolen, hoeve en tiendenschuur.
Deze zomeravonduitstap gaat door in samenwerking met Heemkunde Vlaams-Brabant. De prijs bedraagt 13 EURO (toegangen, gidsen en bewaking) te storten op de rekening 035-1826662-96 van Erfgoedhuis Kortenberg. Deelnemers gelieve dit te melden aan Henri Vannoppen.
Namens het bestuur,
Dr. Henri Vannoppen
Voorzitter (tel. 02/759.61.19)
Erfgoedhuis Kortenberg VZW
Sectie Comité 1000 jaar Meerbeek
Geleid bezoek aan bedrijven te Loonbeek en te Oud-Heverlee
op donderdag 16 augustus 2007
18h 45 : samenkomstop de parking beneden de kerk van Loonbeek en voor het kasteel van Loonbeek.
19h : Waterkerskwekerij Bouillart, Kouterstraat, 25, 3040 Loonbeek
Een belangrijk streekproduct voor het Dijleland is waterkers. Het is een pittige groente met lange stelen, die meestal in bosjes wordt verkocht. Henri Bouillart ‘Rikske Kes’, de stamvader van de familie, begon in de streek met de kweek van waterkers. De 2 de en de 3 de generatie Bouillart zetten nu de traditie van dit streekproduct verder. De afzetmarkt is vooral de vroegmarkt te Brussel. We worden rondgeleid op het bedrijf. Echt een speciale teelt op water.
20 h : Chardonnay Meerdael, Monarkenweg, 50, 3050 Oud-Heverlee
Paul Vleminckx en An Lefever begonnen in 1994 met hun wijngaard te Oud-Heverlee. Ze werken met Chardonnaywijnstokken. Met de druiven wordt een mousserende Blanc de Blanc gemaakt, dezelfde methode die gebruikt wordt om Champagne te maken; De wijngaarden en het prachtige domein worden bezocht, gevolgd door een heerlijk glas schuimwijn.
Deze zomeravonduitstap gaat door in samenwerking met Heemkunde Vlaams-Brabant.
De prijs van 5 EURO wordt ter plaatse bij het begin van de uitstap betaald.
Namens het bestuur,
Dr. Henri Vannoppen
Voorzitter
(tel. 02/759.61.19)
Erfgoedhuis Kortenberg VZW
Sectie Het Prinsdom Everberg
Geleid bezoek aan Schaarbeek, Karel van Lorreinen en
het Koetsenmuseum op woensdag 22 augustus 2007
Schaarbeek is voor Midden-Brabant geen onbekende gemeente. Voor de fusie was het qua bevolking de grootste gemeente van België. Generaal Meiser, die in Erps zijn buitenverblijf had was liberaal burgemeester van Schaarbeek. De basis van het witloof moet men zoeken in Helmet, één van de Schaarbeekse wijken. Schaarbeek was bekend om zijn ‘parkoezen’ die met hun ezels met groenten naar de Brusselse markten trokken.
- 8h 50 : samenkomst station Kortenberg ( zijde van de Engerstraat)
De trein vertrekt te Kortenberg om 9h 10 en bereikt het station te Schaarbeek op 9h 27.
- 10h 15 - 11h 30 : bezoek aan het prachtige Stadhuis van Schaarbeek
Vervolgens rondleiding door ons bestuurslid Maria Rütten langs het Josaphatpark, de Sint-Mariekerk en de Louis Bertrandlaan. We krijgen een beeld van het rijke Schaarbeek uit de Belle Epoque met zijn herenhuizen. Louis Bertrand heeft nog als journalist op het einde van de 19 de eeuw in de Negenhoek te Kortenberg gewoond.
-’s Middags: eetgelegenheid volgens traditie. Maria Rütten zorgt voor een gezellig restaurantje, dat bij prijs is.
- 14h:
Jubelpark bezoek (zonder gids om de kosten laag te houden) aan het nieuwe koetsenmuseum en aan de expo ‘Een prinselijke hobby’. Karel van Lorreinen, landvoogd van de Oostenrijkse Nederlanden liet katoen bedrukken en porselein maken. We volgen Karel van Lorreinen via zijn hobby’s in Brussel en Tervuren.
-16h 55 vertrek van de trein in Brussel-Centraal en terugkomst te Kortenberg om 17h 25
Deze zomeravonduitstap gaat door in samenwerking met Heemkunde Vlaams-Brabant.
De deelnameprijs bedraagt 10 EURO te storten op de rekening 035-1826662-96 van Erfgoedhuis Kortenberg. Deelnemers melden dit aan Henri Vannoppen.
Namens het bestuur,
Dr. Henri Vannoppen
Voorzitter (tel. 02/759.61.19)
CURSUS Parochiearchief klasseren
Zaterdag 6 oktober 2007 van 10u tot 12u
Plaats: Erfgoedhuis Kortenberg, Dorpsplein, 16, 3071 Erps-Kwerps
Heel wat pastorijen komen vrij en heel wat parochies hebben geen ter plaatse wonende pastoor meer. De parochiearchieven lopen dan ook groot gevaar. Vandaar de actie S.O.S. Parochiearchieven van Heemkunde Vlaams –Brabant. Het is dan ook de taak van de heemkringen om ervoor te zorgen dat de parochiearchieven niet verloren gaan. Ze worden best ter plaatse bewaard onder controle van het Rijksarchief, de kerkfabriek en de parochiegeestelijkhei d. Parochiearchieven zijn belangrijk over alle levensbeschouwingen heen, want Heemkunde Vlaams-Brabant is principieel pluralistisch. Men vindt er niet alleen de geschiedenis van de kerk en van de parochie in terug, maar ook de sociale geschiedenis b.v. de armenzorg (de tafel van de H. Geest of het O.C.M.W.) in de 17de eeuw, de verenigingsgeschiedenis b.v. de schuttersgilden, de politieke geschiedenis met de twee Schoolstrijden(1879-1884, 1954-58) en zelfs heel wat documenten over de fanfarepolitiek.
We gaan heel praktisch tewerk. Het parochiearchief van Meerbeek is over gebracht naar het Erfgoedhuis Kortenberg. We doen ter plaatse het klasseerwerk. Wat moet behouden blijven? Wat moet verdwijnen? Welke procedure volgen we volgens de richtlijnen van het rijksarchief? De nota voor klassering van het rijksarchief wordt ter plaatse bezorg d. Via kleine groepen wordt dit praktisch uitgewerkt. Geen paniek. We helpen U! Elke van de 4 groepen krijgt een coördinator: Dr. Henri Vannoppen, Chris Borgions, Maria Rütten (Erfgoedhuis Kortenberg) en Jan Gordts (Hagok). Deze vier personen zijn betrokken bij verschillende klasseringen van parochiearchieven (Erps, Kwerps, Tildonk).
Verschillende bronnen worden voorgesteld: parochieregisters, Atlassen van de goederen van de kerkfabrieken, kerkrekeningen, broederschapsboeken, status animarum of zielenlijsten, lijsten van vormelingen, dekenale visitaties, verslagen van orgelrestauraties, documenten rond pastorijen, registers van jaargetijden, rekeningen van de Schoolstrijd 1879-1884, bisschoppelijke brieven uit de 18 de eeuw tegen dieren in de processies…
De problemen worden niet over het hoofd gezien. Dubbele documenten? Wat is archief van de kerkfabriek (een wettelijke instelling)? Wat is archief van de parochie? Wat is archief van de pastoor? Wat doet men met het lopende archief?
Vier experten, maar praktische mensen duwen U in een reëel archief. We hadden U een mooi archief kunnen presenteren. U mag het wel zien, maar U moet in het vuile archief werken om te zien hoe U het zelf praktisch kunt doen. De vier experten laten u niet in de steek. Deze les wordt dan praktijk waar iedereen kan van genieten.
Organisatie: Heemkunde Vlaams-Brabant en Erfgoedhuis - Kortenberg
Het Erfgoedhuis Kortenberg. Sectie Prinsdom Everberg organiseert een bezoek bij Rubens en in Koninklijke Kringen
op dinsdag 30 oktober 2007
8u50: samenkomst station Kortenberg (zijde van de Engerstraat) .
De trein vertrekt te Kortenberg om 9u10.
10u: Vrij bezoek aan de grote Rubenstentoonstelling in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
Rubens is de barokschilder bij uitstek. Hij bewoonde het kasteel van Elewijt. Zijn tweede echtgenote Helène Fourment was verbonden met het kasteel van Leefdaal via de families Brouckhoven de Bergeyck en de Liedekerke. Rubens ging ook Antoon Van Dyck in Zaventem halen, waar hij verliefd was geworden op Isabella Van Ophem, zodat hij zijn Italiëreis kon beginnen.
12u: Diner in Old Engeland
Een dagschotel kost hier 9 EURO. Men heeft er een prachtig zicht op Brussel. Het restaurant ligt op de hoogste verdieping van het Instrumentenmuseum.
14u: Bezoek aan ‘Schitterend Europa. Juwelen uit de Europese Vorstenhuizen‘ in het kader van Europalia (met audiogids) in de ING op het Koningsplein
Deze tentoonstelling toont historische juwelen, die toebehoord hebben aan koningen en leden van de hoge adel. De juwelen laten zien hoe belangrijk deze pracht en praal was voor de uitstraling van de vorsten.
16u55 vertrek van de trein in Brussel-Centraal en terugkomst te Kortenberg om 17u25.
Deze uitstap gaat door in samenwerking met Heemkunde Vlaams-Brabant.
De prijs bedraagt 18 EURO per persoon (zonder trein) ; 21 EURO per persoon (met trein) te storten op de rekening 035-1826662-96 van het Erfgoedhuis Kortenberg. Deelnemers melden dit aan Henri Vannoppen voor 20 oktober 2007, dit melden kan ook elektronisch via het meldingsformulier. De prijs omvat de twee toegangen en de audiogids voor de expo in de ING.
Namens het bestuur,
Dr. Henri Vannoppen
Voorzitter (tel. 02/759.61.19)
Cursus ‘Acht eeuwen politiezorg: orde en chaos in de gemeente’
Datum: zaterdag 17 november 2007 (10-12u)
Plaats: Herisemmolen te Alsemberg
Dit spannende onderwerp wordt ons gebracht door
Dr. Hist. Henri Vannoppen uit Erps-Kwerps, voorzitter van het Erfgoedhuis Kortenberg. Hij kent de politie uit de praktijk als ereburgemeester van Kortenberg en als oud-voorzitter van de politiezone HerKo (Herent-Kortenberg). Samen met Paulette De Coninck schreef hij in 2006 het boek ‘Orde en chaos in Herent en Kortenberg’.
Het verhaal begon met de middeleeuwse legende van ‘Lenneke mare’ of het verhaal van een zware misdadiger. De zoenkruisen en de strafbedevaarten naar Rome, Jeruzalem en Sint-Jacob van Compostela behoren tot de middeleeuwse rechtstradities. De schuttersgilden hadden oorspronkelijk een militaire functie zeker in de steden. De nachtwachten denk maar aan Rembrandt en de burgerwachters patrouilleerden in de sta d. In Brabant was de ordehandhaving in de middeleeuwen in handen van de seneschalk, die opgevolgd werd door de drossaard van Brabant, die zelf de concurrentie kreeg van de provoost-generaal. In het Ancien Régime waren er ook stationarissen en verplichte patrouilles. We volgen een patrouille op hun tocht door Midden-Brabant in 1765. De officieren waren de voorlopers van de veldwachters en werden soms als overbodig beschouwd.
De rijkswacht of de gendarmerie is een Franse creatie. Er kwamen in de 19 de eeuw heel wat politiereglementen en zelfs nachtwachten in de plattelandsgemeenten. De veldwachters of ‘gardes’ of ‘champetters’ maakten het wel eens te bont in de 19 de eeuw. Iedereen kende het ‘champettersgroen’. In Veltem dreef de veldwachter zelfs de duivel uit. De gendarmes verwisselden van hoofddeksels: ‘bicornes’, berenmutsen, pothelmen en hoge kepies volgden elkaar op. Ook de verplichte snor voor de herkenbaarheid mag men niet vergeten. De paarden werden vervangen door fietsen en door auto’s. Met de fusies van gemeenten kwam er stedelijke politie met een politiecommissaris. In 1995 verscheen de interpolitiezone en in 2002 werden de politiezones functioneel. Er kwamen politieraden, politiecolleges en zonechefs. Een boeiend verleden met speciale figuren, soms voor ons belachelijke reglementen. Na deze lezing kan elke heemkring gerust beginnen aan haar politiegeschiedenis, een levend verhaal van mensen, misdadigers en ordehandhavers.
Deze cursus wordt georganiseerd door Heemkunde Vlaams-Brabant
